Ścieki przemysłowe - tak indywidualne jak sama produkcja przemysłowa

Ścieki przemysłowe to ścieki powstałe w wyniku procesów przemysłowych. W zależności od pochodzenia są zanieczyszczone wieloma różnymi szkodliwymi substancjami i muszą być poddane obróbce przed wypuszczeniem do sieci publicznych.

Co to jest woda przemysłowa? - Definicja

Ścieki przemysłowe są często używane synonimicznie z wodą przemysłową, ale nie jest to do końca poprawne.

Woda przemysłowa to ogólne określenie wody, która jest wykorzystywana w przemyśle do procesów produkcyjnych i wytwórczych. Dotyczy to np. wody do czyszczenia powierzchni, do przygotowywania płukanek czy aktywnych kąpieli i wielu innych.

Woda przemysłowa - po spełnieniu swojego zadania w produkcji - staje się zanieczyszczonymi ściekami przemysłowymi.

Skład wody przemysłowej nie jest jednakowy - zależy od wymagań danej produkcji i może to być woda dejonizowana (w pełni zdemineralizowana/destylowana) lub np. zupełnie normalna woda miejska z kranu.

Nie można również uogólniać składu ścieków przemysłowych. Jest tak samo indywidualny jak sama produkcja przemysłowa.

Rodzaje ścieków przemysłowych

Zanieczyszczenia w wodzie przemysłowej różnią się znacznie w zależności od branży, z której pochodzą.

Przykładami rodzajów ścieków przemysłowych mogą być:

1. Zanieczyszczenia alkaliczne
   z przemysłu metalowego lub chemicznego (np. środki garbujące stosowane w fabrykach włókienniczych)
   
   
2. Woda chłodząca
   np. dla elektrowni jądrowych jest często zabezpieczana uzdatnioną wodą z okolicznych gmin. W tym procesie woda chłodząca jest całkowicie odparowywana i elektrownia jądrowa nie uwalnia żadnej wody do środowiska. Skażenie promieniotwórcze można znaleźć w ściekach z zakładów wydobywających uran oraz w placówkach medycznych (promieniowanie rentgenowskie).
   
   
3. Zanieczyszczenia organiczne
   Na przykład z przemysłu przetwórstwa mięsnego, produkcji środków powierzchniowo czynnych lub z papierni (woda ta często ma również wysoką zawartość zawiesiny).
   
   
4. Zanieczyszczenie olejem lub smarem
   z obróbki metali (np. obróbka skrawaniem) lub operacji rafineryjnych, ale także z branż przetwarzających produkty zwierzęce, takich jak rzeźnie czy mleczarnie.
   
   
5. Zanieczyszczenie kwasami lub metalami ciężkimi
   w przemyśle galwanicznym, w zakładach bielenia i wytrawiania, a także w przemyśle przetwórstwa węgla.
   
   
6. Toksyczne zanieczyszczenia
   Podobnie jak w produkcji materiałów wybuchowych, pestycydów oraz w przemyśle włókienniczym (barwienie, garbowanie).
   
   
7. Zanieczyszczenie przez środki czyszczące
   Na przykład w pralniach, w zwykłych gospodarstwach domowych lub w przemyśle środków powierzchniowo czynnych.

Dużo ścieków powstaje w lakierniach, które czyszczą swoje części przed nałożeniem powłoki.© AzmanL - iStock

Skład ścieków przemysłowych

Ścieki przemysłowe są zazwyczaj zanieczyszczone substancjami szkodliwymi, które można sklasyfikować w następujący sposób:

Nieczystości w ściekach przemysłowych

to zanieczyszczenia, które mogą być rozpuszczone w wodzie, takie jak sole lub lekkie ciecze, takie jak oleje, które nie rozpuszczają się w wodzie. Do substancji zanieczyszczających w ściekach przemysłowych należą również tłuszcze, glina lub piasek.

Zanieczyszczenia w ściekach przemysłowych

to zanieczyszczenia wody pochodzące z przemysłu, które mogą prowadzić do chorób i innych intensywnych reakcji w organizmie człowieka. Do tej kategorii należą mikroplastiki, pozostałości leków i detergentów oraz innych syntetycznych substancji organicznych, a także wirusy, bakterie i grzyby, podobnie jak trucizny i metale ciężkie.

Substancje odżywcze z przemysłu rolniczego

to np. pozostałości związków fosforu i azotu (nawozów) z rolnictwa, które po przedostaniu się do wód stojących prowadzą do eutrofizacji. Oznacza to, że nadmierna podaż pokarmu może prowadzić do nadmiernego/szkodliwego wzrostu różnych gatunków roślin (np. zakwity glonów).

Materiały rozkładające się

ulegają w większości biodegradacji, a w procesie rozkładu beztlenowego wydzielają ostry zapach. Kwas moczowy i glukoza w wodzie prowadzą do zubożenia tlenu i tym samym zmniejszają jego zawartość w zbiornikach wodnych. W związku z tym przemysłowe zanieczyszczenia wód zagrażają populacji ryb.

Na ogół tylko kilka procent zanieczyszczonej wody składa się z zanieczyszczeń w postaci rozpuszczonej i nierozpuszczonej lub w postaci związków organicznych, a większość stanowi woda. Dlatego warto ograniczać zanieczyszczenia poprzez systemy oczyszczania ścieków, w których przefiltrowana, czysta woda może być ponownie wykorzystana w produkcji.

Zanieczyszczenie wody przez przemysł

Przemysł wymaga ogromnych ilości wody do różnych procesów produkcyjnych. W trakcie produkcji woda ta staje się zanieczyszczona i dlatego musi być ponownie oczyszczona zgodnie z zasadami rozporządzenia o ściekach, zanim będzie mogła wrócić do cyklu użytkowania, w którym ludzie mogliby mieć z nią kontakt. Więcej informacji w naszym artykule Zanieczyszczenie wody przez przemysł.

Uzdatnianie wody przemysłowej

Przemysłowe uzdatnianie wody polega na usuwaniu zanieczyszczeń z wody w celu przywrócenia jej pierwotnej jakości. Rozporządzenie o ściekach określa pewne minimalne wymagania dla niektórych niemieckich sektorów przemysłowych. Po wstępnym oczyszczeniu ścieków przemysłowych (np. w separatorze), są one oczyszczane w oczyszczalniach ścieków. W zależności od rodzaju zanieczyszczeń stosuje się różne metody oczyszczania. Więcej informacji na temat poszczególnych metod oczyszczania można znaleźć w zakładce Oczyszczanie ścieków przemysłowych.

Odprowadzanie ścieków przemysłowych

Rozporządzenie w sprawie ścieków zawiera również wymagania dotyczące odprowadzania ścieków przemysłowych.

Ścieki zanieczyszczone lub wzbogacone w substancje biogenne nie mogą być odprowadzane do wód publicznych. Rozporządzenie w sprawie ścieków nakazuje zatem określone wartości graniczne, które woda musi spełniać, aby nie musiała być oczyszczana lub usuwana.

Jedną z tych wartości granicznych jest na przykład wartość ChZT (chemiczne zapotrzebowanie na tlen), która określa, ile tlenu zużywają w ściekach procesy chemicznej fermentacji lub oczyszczania. Jeśli wartość ta jest wysoka - tzn. procesy chemicznego oczyszczania ścieków zużywają dużo tlenu - oznacza to, że ścieki nie zostały jeszcze wystarczająco dobrze oczyszczone. Górna granica wartości ChZT w Niemczech wynosi 150mg na litr wody.

W zasadzie każda metoda pozostawia po sobie pozostałości, które muszą być profesjonalnie usunięte. Destylacja próżniowa jest bardzo wydajnym procesem i zmniejsza ilość ścieków tak drastycznie, że ilość pozostałości po zakończeniu procesu destylacji próżniowej wynosi zaledwie 2-3% pierwotnej ilości ścieków. W procesie tym ścieki są zagęszczane do tego stopnia, że pozostałości są na tyle płynne, że można je odpompować z maszyny.

Następnie firma utylizacyjna odbiera te pozostałości za pomocą cysterny w przypadku dużych ilości lub za pomocą tzw. pośredniego kontenera zbiorczego w przypadku małych ilości. Pozostałości są gromadzone w magazynie pośrednich odpadów niebezpiecznych, a następnie przekazywane do odpowiedniego unieszkodliwienia. W zależności od rodzaju zawartych w nich zanieczyszczeń może to być albo obróbka chemiczno-fizyczna, obróbka poprzez dalsze instalacje destylacyjne lub spalanie odpadów niebezpiecznych.

Niestety, wszystkie trzy procesy pozostawiają pozostałości zawierające szkodliwe dla środowiska metale ciężkie, sole i oleje, które z tego powodu muszą być bezpiecznie składowane na wysypiskach.

Ścieki silnie zanieczyszczone metalami ciężkimi (np. pozostałości po destylacji w procesach galwanicznych) mogą być doprowadzone do odzysku surowców w celu wyodrębnienia ze ścieków niklu, chromu, złota lub srebra.

Jesteś zainteresowany naszymi rozwiązaniami? Tutaj dowiesz się wszystkiego o zaletach destylacji próżniowej za pomocą urządzenia VACUDEST.